وبلاگ
دلیل استفاده از سیم مفتولی در سیم‌کشی ساختمان
وقتی وارد یک ساختمان می‌شویم شاید هیچ‌کس به سیم‌های پشت دیوارها توجه نکند اما همین سیم‌ها هستند که آرام و بی‌صدا برق را به هر چراغ، پریز و وسیلهٔ برقی می‌رسانند از اینرو انتخاب نوع سیم در سیم‌کشی ساختمان برای استحکام و ماندگاری بسیار مهم است.
سیم مفتولی با ساختار یک‌پارچه و مقاوم خود نه تنها جریان برق را به‌صورت پایدار منتقل می‌کند بلکه خیال شما را از بابت اتصالات مطمئن، کاهش خطرات احتمالی و عمر طولانی سیستم راحت می‌کند و در این مقاله قصد داریم بررسی کنیم که چرا سیم مفتولی انتخابی هوشمندانه و استاندارد برای سیم‌کشی ساختمان است و چه مزایایی دارد که آن را از دیگر انواع سیم متمایز می‌کند.
مزایا و دلایل استفاده از سیم مفتولی در سیم کشی ساختمان
پایداری و ثبات در بلندمدت
هدف اصلی سیم‌کشی ساختمان این است که سال‌ها بدون نیاز به تعمیر کار کند و سیم مفتولی به دلیل ساختار یک‌تکهٔ هادی خود در گذر زمان کمتر دچار خستگی فلز، شکستگی داخلی یا افزایش مقاومت الکتریکی می‌شود از طرف دیگر کابل‌هایی که از رشته‌های متعدد ساخته شده‌اند ممکن است در طولانی مدت در برابر فشارهای مکرر مثل خم شدن، لرزش یا کشش دچار آسیب پنهان شوند اما در سیم مفتولی هادی یک قطعه واحد است و همین موضوع احتمال خطا یا آسیب‌های داخلی را کاهش می‌دهد.
افت ولتاژ کمتر
یک نکته مهم در انتقال برق مقدار افت ولتاژ در طول سیم است که هرچه مقاومت هادی بیشتر شود میزان افت انرژی هم بیشتر خواهد بود و سیم مفتولی در اغلب شرایط نسبت به سیم افشان مقاومت الکتریکی پایین‌تری دارد چون سطح تماس داخلی بین رشته‌ها را ندارد و از این نظر انتقال جریان روان‌تر صورت می‌گیرد که نتیجه آن است که برق با کمترین هدررفت ممکن از تابلو تا کلید و پریز یا از جعبهٔ فیوز تا روشنایی‌ها منتقل می‌شود.
برای مصرف‌کنندهٔ نهایی این تفاوت شاید آن‌قدرها محسوس نباشد اما وقتی پای تحلیل فنی وسط می‌آید همین اختلاف‌های ظاهراً کوچک جمع می‌شوند و روی کیفیت کلی سیستم تاثیر می‌گذارند همچنین سیم مفتولی کمک می‌کند که تجهیزات بهتر کار کنند، داغ نشوند ولتاژ پایدارتر بماند و در نتیجه عمر وسایل برقی بیشتر شود.
نصب بهتر داخل لوله‌های برق
سیم مفتولی به دلیل سفتی نسبی خود هنگام عبور از لوله‌های خرطومی و PVC کنترل‌پذیری بیشتری دارد که کابل افشان اگر چه منعطف است اما در متراژ بالا یا در خم‌های متعدد مسیر لوله ممکن است جمع شدن، تاب برداشتن یا گیر کردن را تجربه کند اما در سیم مفتولی این موضوع کمتر اتفاق می‌افتد چون هادی مستقیم‌تر و با شکل پایدارتر داخل لوله حرکت می‌کند.
البته برقکارها تکنیک‌های خاصی برای عبور هر نوع سیم دارند اما وقتی کار صحبت از یک انتخاب استاندارد برای ساختمان است سیم مفتولی معمولا رفتار قابل پیش‌بینی‌تری در مسیرهای طولانی و لوله‌کشی پرخم دارد.
اتصال محکم‌تر در ترمینال‌ها
هر اتصالی در سیم‌کشی یک نقطه حساس بالقوه است و جایی که سیم با پیچ ترمینال درگیر می‌شود نباید تغییر شکل دهد، جابجا شود یا در اثر سفت شدن پیچ رشته‌هایش پخش و آسیب ببینند و سیم مفتولی هنگام اتصال به ترمینال فشرده و یک‌پارچه باقی می‌ماند به همین خاطر است که استانداردهای سیم‌کشی ساختمانی مخصوصا برای تابلو برق و شینه‌ها استفاده از سیم مفتولی را توصیه یا الزام کرده‌اند همچنین وقتی پیچ ترمینال سفت می‌شود سیم یک تکه تحت فشار قرار می‌گیرد و مثل رشته‌های کوچک خرد یا فشردهٔ نامتوازن نمی‌شود.
در سیم‌های افشان اگر سرسیم استاندارد استفاده نشود احتمال له شدن یا قطع رشته‌ها وجود دارد اما در سیم مفتولی این اتصال مستقیم بدون نیاز به ابزار واسط قابل انجام است، محکم‌تر می‌شود و خطای اجرایی را کمتر می‌کند.
مقاومت بالاتر در برابر دما
در ساختمان‌هایی که حجم برق مصرفی بالا می‌رود دمای سیم‌ها هم اهمیت پیدا می‌کند و از اینرو سیم مفتولی عموما تحمل دمای بهتری در شرایط جریان نامی دارد چون فضای خالی داخلی یا تماس رشته‌ها با یکدیگر را ندارد که باعث افزایش مقاومت بر اثر گرما شود همچنین این موضوع مخصوصا زمانی اهمیت دارد که چند سیم کنار هم داخل یک لوله یا مسیر بسته قرار گرفته‌اند.
قیمت اقتصادی‌تر
وقتی سازندگان ساختمان می‌خواهند برای یک پروژه خرید کنند قیمت هم به اندازهٔ کیفیت مهم است به همین منظور سیم مفتولی به طور کلی در سطح بازار ارزان‌تر از سیم افشان است و همین موضوع آن را برای پروژه‌های ساختمانی (به‌عنوان سیم ثابت و توکار) اقتصادی و منطقی می‌کند.
اما این فراتر از صرفه‌جویی مقطعی است زیرا انتخاب سیم مفتولی یعنی کاهش هزینه تعمیرات احتمالی در سال‌های آینده و همین خودش یک نوع صرفه‌جویی هوشمندانه است و از آنجاییکه قرار نیست سیم‌کشی ساختمان دائم دستکاری و جابه‌جا شود پس انتخاب گزینهٔ مستحکم‌تر و ارزان‌تر بیشتر به‌معنای تصمیم مبتنی بر شناخت شرایط واقعی ساختمان است.
استانداردهای اجرایی و مقررات
خیلی از انتخاب‌ها در سیم‌کشی طبق قانون و استاندارد انجام می‌شوند نه صرفا سلیقه و اکثر دستورالعمل‌ها برای سیم‌کشی توکار ساختمان سیم مفتولی را مناسب‌ترین نوع برای سیستم ثابت می‌دانند زیرا این استانداردها براساس تجربه خطاهای رایج در پروژه‌های واقعی شکل گرفته‌اند.
سیم مفتولی به‌عنوان سیمی که حرکت نمی‌کند و قرار نیست دائما خم شود بهترین هماهنگی را با محیط‌های توکار، تابلوها و اتصالات پیچی دارد.
کاهش احتمال اتصالی‌های پنهان
در سیم افشان اگر رشته‌ها به‌درستی سفت یا ترمینال‌گذاری نشوند ممکن است در آینده یک یا چند رشته قطع شده و بدون اینکه نشانه‌ای از بیرون دیده شود مقاومت سیم افزایش یابد یا سیم داغ کند جرقه بزند یا اتصالی‌های بسیار ریز ایجاد کند که این اتصالات ریز همیشه خودش را به‌صورت قطع ناگهانی نشان نمی‌دهد بلکه ممکن است باعث آسیب تدریجی، گرمای غیرنرمال، کاهش راندمان یا حتی خطر آتش‌سوزی شود.
سیم مفتولی چون هادی یک قطعه یک‌پارچه است کمتر دچار چنین مشکلات پنهانی می‌شود و رفتار آن در گذر زمان مطمئن‌تر باقی می‌ماند.
مناسب بودن برای جریان های ثابت
افشان بیشتر مناسب جریان‌های متغیر، محیط پرلرزش یا سیستم‌هایی است که سیم دائما باز و بسته می‌شود مثل دستگاه‌ها، تابلوهای متحرک، کابل‌های سیار اما در ساختمان که سیم قرار است ثابت باشد سیم مفتولی دقیقا همان چیزی است که با شرایط واقعی محیط هماهنگی دارد.
در انتها سیم مفتولی یک انتخاب تصادفی نیست بلکه حاصل منطق کاملا مهندسی و تجربه واقعی اجراست و میتواند منجر شود به:
✅ هدررفت انرژی کمتر
✅ پایداری بیشتر در سال‌های طولانی
✅ اتصال مطمئن‌تر در ترمینال‌ها و تابلو
✅ عبور کنترل‌پذیرتر از لوله‌ها
✅ مقاومت بهتر در برابر گرما
✅ قیمت اقتصادی‌تر